Categorie: Better case

Een groot probleem is dat onze maatschappij steeds meer georganiseerd raakt rond business cases, terwijl het leven vooral een Better case is.

Groei en verandering zijn geen middelen meer, maar zijn zich uitgegroeid tot doelen. Daardoor ontstaat een dynamiek, die los staat van wat het leven nodig heeft. Zo kunnen er tekorten ontstaan van mensen, die werk willen doen dat het leven ondersteund (onderwijs, zorg, bouw), omdat teveel mensen zich bezig houden met de commerciële business case economie. Natuurlijk hebben ook zaken als het onderwijs een sluitende business case nodig. Laat ik dat een maatschappelijke business case noemen. Bij de maatschappelijke business case is de doelstelling dan om de Better case te faciliteren. Dat in tegenstelling tot de commercieel business case waar succes in geld gemeten wordt, wat neer komt op succesvolle kapitaal accumulatie.

De toelevering van energie, zowel menselijke energie en materiële energie, is vaak geregeld via geld. Dat geld is dus in dit geval het middel om de toelevering te organiseren. Hoe voorkom je dat het geld een doel op zich wordt? Welk ander model is er denkbaar om energie toe te leiden? Gewoon NIET is altijd tenminste een deeloplossing. In de Better Case van het leven gaat maar beperkt geld rond, namelijk alleen in het deel van de business case. Een bijzondere constatering daarbij is dat het hier vooral het deel, waar zaken met onbekende derden worden gedaan gedaan, betreft waar toelevering via geld een dominante rol speelt. Bijvoorbeeld: alles wat je aan je eigen kinderen leert is gratis. Er komt met onderricht pas geld aan te pas als het gaat om scholing door ingehuurde derden, zoals leraren.

Er wordt veel gesproken over business cases. Ik wil hiervoor de definitie hanteren dat het bij een business case gaat om een financieel sluitend model. Dat betekent dat het begrip business case in de meeste maatschappelijke situaties ongeschikt is, zoals bijvoorbeeld voor het gezin. Weliswaar moet ook binnen het gezin de business case sluiten, maar er gaat veel meer energie rond dan alleen geld. Liefde, aandacht en tijd voor elkaar zijn allemaal vormen van energie waarvan ik hoop dat deze energieen in grote hoeveelheden rond gaan. Graag gebruik ik dan ook het begrip Better case als overkoepelend begrip.

Elke business case heeft dus voor mij een Better case. Maar de meeste Better cases zijn niet of niet direct een business case. Als voorbeeld: bij een voetbalvereniging heeft de business case maar een beperkt belang. Het hebben van leden, die willen voetballen, en het hebben van vrijwilligers, die de vereniging willen organiseren, zijn de doorslaggevend belangen om een sluitende Better case te krijgen. Het geld, wat er rond gaat, is een belangrijke bijzaak, maar het hebben van leden, vrijwilligers, ballen en voetbalvelden is een veel groter belang.

Het begrip Better case omvat en doet recht aan de onbetaalde en vrijwillige inzet van mensen voor hun naasten op basis van persoonlijke waarden, die niet in geld worden uitgedrukt. Het gezin of de voetbalvereniging draaien op de onbetaalde en vrijwillige inzet van mensen. Deze maatschappelijke waarde vind ik groter dan bijvoorbeeld de waarde van het bedrijfsleven. Dat wil uitdrukkelijk niet zeggen dat wij zonder het bedrijfsleven kunnen of dat het bedrijfsleven geen aanvullende waarden hanteerde, maar het geeft wel de relativiteit van de business case in de hiërarchie van maatschappelijke belangen aan.

Misschien is deze begrippendefintie ook van belang voor de dialoog rond het ecologisch evenwicht van de aarde. Het ecologisch evenwicht is een Better case en geen business case. Er spelen heel veel grotere belangen mee dan het belang van financieel evenwicht.